Komisja proponuje uproszczenie niektórych wymogów, których muszą przestrzegać unijni rolnicy. Zestaw podstawowych norm - określanych jako GAEC (zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska) - które wszyscy rolnicy muszą spełnić, aby otrzymać wsparcie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), okazał się trudny do wdrożenia w pewnych okolicznościach - przyznała KE.
– Komisja podjęła już działania, przyznając na 2024 r. częściowe zwolnienie z przepisów dotyczących ugorowania gruntów, tzw. GAEC 8. Komisja proponuje obecnie zmianę zasad dotyczących GAEC 1, który nakłada wymóg utrzymania trwałych użytków zielonych w UE na stałym poziomie od roku referencyjnego 2018. Zgodnie z tym wymogiem byli hodowcy posiadający duże użytki zielone, zmuszeni do przejścia na produkcję roślin uprawnych z powodu zakłóceń na rynku w sektorze mięsnym i mleczarskim, mogliby zostać poproszeni o ponowne przekształcenie swoich gruntów ornych w trwałe użytki zielone. Obowiązek ten mógłby doprowadzić do utraty dochodów przez zainteresowanych rolników. Komisja proponuje zmianę tych przepisów do połowy marca, aby zapewnić uwzględnienie zmian strukturalnych, spowodowanych reorientacją rynku i zmniejszeniem liczebności zwierząt gospodarskich. Zagwarantuje to, że rolnicy nie będą karani w ich pracy oraz przyczyni się do zmniejszenia obciążeń, ponieważ mniejsza liczba obszarów musiałaby zostać ponownie przekształcona w trwałe użytki zielone - poinformowała KE.
Oprócz tego Komisja dokona przeglądu praktyk rolniczych, które mogą być możliwe w okresach newralgicznych podczas wypełniania obowiązku minimalnej pokrywy glebowej zgodnie z GAEC 6. KE zachęca również wszystkie zainteresowane strony do podzielenia się swoimi poglądami na temat obciążeń administracyjnych, które mogą być związane z dyrektywą azotanową. Można tego dokonać za pośrednictwem internetowych konsultacji publicznych otwartych do 8 marca 2024 r.
Kolejna propozycja, to uproszczenie metodyki niektórych kontroli, aby zmniejszyć liczbę wizyt w gospodarstwach przeprowadzanych przez administracje krajowe nawet o 50%.
– Komisja proponuje usprawnienie i wyjaśnienie sposobu oceny jakości Systemu Monitorowania Obszaru (AMS). Jest to system oparty na zautomatyzowanej analizie obrazów satelitarnych z programu Copernicus, którego celem jest ograniczenie liczby inspekcji w gospodarstwach rolnych, pomoc rolnikom w uniknięciu błędów i ponoszenia kar, a także ułatwienie sprawozdawczości. W związku z mniejszą liczbą wizyt administracji w celu zarządzania rolnicy będą mieli więcej czasu na poświęcenie swojej podstawowej pracy – wskazała KE.
Dalszy postulat to doprecyzowanie stosowania pojęć "siły wyższej" i "nadzwyczajnych okoliczności".
– Zgodnie z tą koncepcją prawną rolnicy, którzy nie są w stanie spełnić wszystkich wymogów WPR ze względu na wyjątkowe i nieprzewidywalne zdarzenia pozostające poza ich kontrolą (takie jak poważne susze lub powodzie), nie podlegają nałożeniu na nich kar. Wyjaśnienie to pomoże administracjom krajowym w stosowaniu tego przepisu i zapewni jego jednolite stosowanie w całej Unii. Zwiększy to również pewność uzyskania wsparcia w ramach WPR dla rolników dotkniętych takimi zdarzeniami. Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi w celu określenia możliwych sposobów racjonalizacji kontroli – zapowiedziała KE.
Komisja wspomina również o dodatkowych środkach średnioterminowych, które mogą zmniejszyć obciążenia dla rolników, zwłaszcza tych mniejszych, i może rozważyć zaproponowanie w tym celu zmian w rozporządzeniach podstawowych WPR, uzgodnionych przez Parlament Europejski i Radę UE w 2021 r. Jednym z przedstawionych wniosków może być zwolnienie małych gospodarstw o powierzchni poniżej 10 ha z kontroli, związanych z przestrzeganiem wymogów warunkowości (GAEC).
– Zwolnienie to znacznie uprościłoby codzienną pracę drobnych producentów rolnych, którzy stanowią 65% beneficjentów WPR, przy jednoczesnym utrzymaniu ambicji środowiskowych WPR, ponieważ małe gospodarstwa rolne obejmują jedynie 9,6 proc. obszarów otrzymujących wsparcie w ramach WPR. Ponadto w przypadku zmiany rozporządzeń podstawowych w perspektywie średnioterminowej można by dokonać przeglądu norm GAEC 8, dotyczących gruntów ugorowanych, GAEC 7 w sprawie płodozmianu i GAEC 6, odnoszących się do pokrywy glebowej w celu dalszego zmniejszenia obciążeń dla rolników – zaproponowała Komisja.