Projekt o specjalnym funduszu przygotowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a w czwartek 27 kwietnia wpłynął on do Sejmu, gdzie został skierowany do I czytania. Zgodnie z zapowiedziami wkrótce mają się nim zająć posłowie.
W ocenie skutków regulacji (OSR) projektu ustawy autorzy zapisali, że: – obecne przepisy nie gwarantują uzyskania zapłaty przez producentów rolnych za sprzedane produkty rolne w sytuacji ich niewypłacalności. Nie zawsze można też odzyskać należności za sprzedane produkty rolne w przypadku postępowania upadłościowego. I to mimo faktu, że produkty z gospodarstwa rolnego należą do pierwszej kategorii należności podlegających zaspokojeniu z funduszów masy upadłości.
Poza tym, według OSR, obowiązujące przepisy unijne nie przewidują dopłat do składek ubezpieczenia od ryzyka upadłości podmiotów nabywających produkty rolne od rolników. Dlatego też, zdaniem rządu, niezbędne są zmiany w prawie. – Rekomendowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie przepisów umożliwiających prawne uregulowanie utworzenia przez podmioty prowadzące skup, przechowywanie, obróbkę, przetwarzanie lub dalszą odsprzedaż produktów rolnych Funduszu Ochrony Rolnictwa, z którego będą wypłacane rekompensaty producentom rolnym sprzedającym swoje produkty rolne w przypadku niewypłacalności tych podmiotów spowodowanych ich upadłością – czytamy w OSR.
Założenie FOR
Fundusz Ochrony Rolnictwa będzie wyodrębnionym rachunkiem bankowym administrowanym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. KOWR będzie dysponował środkami znajdującymi się na tym rachunku.
Wpłat na Fundusz będą dokonywać natomiast podmioty skupujące produkty rolne. Ich wysokość rząd ustanowił na poziomie 0,125% wartości netto nabywanych produktów rolnych. Pierwsze wpłaty na Fundusz będą dokonywane przez podmioty już od II kwartału 2024 r. za okres od dnia 1 stycznia do 31 marca 2024 r.
Projekt ustawy zakłada dofinansowanie Funduszu ze środków budżetu państwa w pierwszych dwóch latach jego funkcjonowania, tj. w 2023 r. w kwocie nie wyższej niż 50 mln zł i w 2024 r. w kwocie nie wyższej niż 100 mln zł. Z tego powodu zostanie przedstawiony do notyfikacji Komisji Europejskiej jako program pomocy państwa - napisano w uzasadnieniu do projektu.
O rekompensatę będzie mógł wystąpić producent rolny w momencie, gdy nie będzie w stanie zaspokoić „należności za zbyte produkty rolne przez podmiot, który jest niewypłacalny”. Decyzję o wypłacie pieniędzy podejmie dyrektor oddziału terenowego KOWR. Rekompensata będzie wypłacana jako iloczyn określonej przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych w drodze rozporządzenia procentowej stawki rekompensaty i sumy należności netto - czytamy w OSR. Stawkę rekompensaty mamy poznawać corocznie do 31 maja. KOWR natomiast, jeszcze przed przyznaniem jej rolnikowi, będzie występował do niewypłacalnego podmiotu o potwierdzenie braku wypłaty z tytułu należności za zbyte produkty rolne. Wnioski o rekompensatę rolnicy będą składać do KOWR-u rolnicy będą mogli składać w okresie od dnia 1 do dnia 31 sierpnia 2023 r.
